اولین مقتل مستند حضرت علی‌اکبر علیه‌السلام

مقدمه مولف

بعدازآنکه کتاب مقتل منحور درباره روز عاشورا که آن را از ۱۲ کتاب تاریخی مستند از شیعه و سنّی از سال ۶۱ تا ۳۸۱ هـ ق استخراج، ترجمه و نقد کردیم و در پاییز سال ۱۳۸۶ به چاپ رسید؛ فیضی از شبیه‌ترین مردم در صورت و سیرت به پیامبر اکرم صلوات‌الله‌علیه وآله یعنی حضرت علی‌اکبر علیه‌السلام شامل این بی‌بضاعت شد که مقتلی درباره حضرتش بنویسم.

پس از سال ۶۱ تا ۷۰۰ هـ ق کتاب‌هایی که درباره ایشان از کتاب‌های تاریخی و مقتل نوشته‌شده بود را جمع، سپس ترجمه و به ابواب و موضوعات مختلف به تحریر درآوردم و تقدیم اهل محبت خاندان حسینی نمودم.

سیره ما در تألیف کاملاً مشهود و مستند است؛ پس از آوردن مطالبی که بعد از سال ۷۰۰ نوشته‌شده و مطالبی افواهی که بر مبنای خواب و مکاشفه‌ای که نویسنده‌ای نوشته و گوینده‌ای گفته و کاری به صحّت و سقم آن نداشته است، پرهیز کردیم.

این کتاب، به‌عنوان اولین کتاب مستند تاریخی تا سال ۷۰۰ هـ ق هست و می گویم: اگر واعظ یا روضه‌خوانی مطالبی نقل می‌کند که در کتاب‌های معتبرِ نیست از آوردن مطالبی که شأن امام را پایین می‌آورد، پرهیز نماید و روا نیست که برای گریاندن مردم نسبت‌های ناصواب به امام یا خاندان پاک ایشان داده شود که این برای گوینده هم عوارض دارد؛ چنانکه شنیده شده گفته‌اند: «اگر زینب علیهاالسلام روز عاشورا روی جنازه علی‌اکبر علیه‌السلام نمی‌آمد، امام حسین علیه‌السلام جان می‌داد»!

این تألیف قطره ای بیش نیست. امید است حضرت علی‌اکبر علیه‌السلام از دریای لطف خاصش آن را بپذیرد و همه محبین خویش را به الطاف کرم نوازی، مکرم بدارد.

در خاتمه اگر خوانندگان محترم به مطالبی جدید تا سال ۷۰۰ هـ ق دست یافتند، می توانند با ذکر مشخصات* از طریق پست الکترونیکی shahidanekarbala[at]gmail.com  یا از قسمت ارتباط با ما ارسال بدارند تا مطالب تکمیل گردد.

و آخر دعوانا ان الحمدلله رب العالمین

سید علی‌اکبر صداقت ـ تیرماه ۱۳۸۷

معرفی حضرت علی اکبر علیه السلام

حضرت علی‌اکبر علیه‌السلام از منظر مقاتل

بخش اول

بخش دوم

بخش سوم

پرسش و پاسخ در مورد حضرت علی‌اکبر علیه‌السلام

سؤال: آیا مادر علی‌اکبر، جناب لیلی در کربلا حضور داشته است؟

سؤال: آیا امام علیه‌السلام بالای جسم بیجان علی‌اکبر جمله «أما أنت یا بنی فقد استرحت من کرب دنیا و غمّها و ما اسرع اللحوق. ای پسرم تو از غم و غصه دنیا راحت شدی ولی پدرت به‌زودی به تو ملحق خواهد شد» را فرمود؟ (منتخب طریحی)

سؤال: آیا این جمله که گفته‌اند حضرت زینب علیهاالسلام وقتی رسید به بدن بی‌جان علی‌اکبر علیه‌السلام، فرمود: «لیتنی کنت قبل هذا الیوم عمیاء لیتنی وسدت تحت اطباق الثری: کاش قبل از امروز کور بودم. کاش زیر طبقه‌های زمین بودم» صحیح است؟ (مقتل منسوب به ابی مخنف)

سؤال: آیا صحّت دارد که خواهران و عمّه‌های علی‌اکبر او را از به میدان رفتن منع می‌کردند؟ (معالی السبطین)

سؤال: آیا امام حسین علیه‌السلام بعد از شهادت علی‌اکبر با سکینه درباره شهادتش گفتگو کرد و امام، سکینه را امر به صبر نمود؟ (الدمعةالسابکة)

جواب: در پاسخ به‌تمامی سؤالات فوق باید گفت که در هیچ منبع کهن تا سال ۷۰۰ هـ ق مطالب فوق یافت نشده و صحّت ندارد.

سؤال: کسی نوشته که وقتی امام حسین علیه‌السلام دید علی‌اکبر به میدان می‌رود، به حال احتضار درآمد. آیا این جمله صحیح است؟ (معالی السبطین)

جواب: این کلام هم از در آورده‌های اهل نطق هست.

سؤال: آیا صحّت دارد که امام حسین علیه‌السلام پس از شهادت حضرت عباس، برای طفل شیرخوار طلب آب کرد و علی‌اکبر برای آب آوردن رفت؟ (الدمعةالسابکة)

جواب: صحیح این است که علی‌اکبر علیه‌السلام قبل از حضرت عباس علیه‌السلام شهید شد و طلب آبی هم از حضـرتش نشد.

سؤال: جمله‌ای هست که می‌گویند: حضرت زینب علیهاالسلام زودتر از امام حسین علیه‌السلام خودش را روی جنازه علی‌اکبر انداخت. چون اگر امام جنازه فرزند شهیدش را می‌دید، روح از بدنش جدا می‌شد. آیا این صحیح است؟ (معالی السبطین)

جواب: این یک حرف بی‌مدرک و ناپخته‌ای است و شاید ناقل آن، مقام ولایت مطلقه امام را درک نکرده است که چنین نسبتی گفته است.

سؤال: قاتل حضرت علی‌اکبر علیه‌السلام که بود و عاقبت کارش چه شد؟

جواب: مرة بن منقذ از قبیله عبدالقیس بود و پرچم قبیله او از اهل کوفه در جنگ صفین دست پدرش منقذ بن نعمان بود و سپس به او داد و همراه لشکر علی علیه‌السلام بود تا جنگ خاتمه پیدا کرد.

او در جنگ جمل هم بود ولی عاقبت‌به‌خیر نشد و روز عاشورا به جنگ امام حسین آمد و حضرت علی‌اکبر را شهید کرد. وقتی مختار ثقفی را خداوند روی کار آورد، عبدالله بن کامل را با گروهی مأمور دستگیری مرّة کرد و ابن کامل با عده‌ای خانه او را محاصره کرد. او آدم نترسی بود و وقتی چنین دید، نیزه‌اش را برداشت و بر اسب‌سوار شد و به گروه ابن کامل حمله کرد تا فرار کند. پس نیزه‌ای بر عبـدالله [عبیدالله] بن ناجیه شبّـامی زد و او را مجروح کرد. ابن کامل او را تعقیب کرد و با شمشیر بر دست راستش زد و آن را شکست، امّا دستش قطع نشد. مّرة با دست چپ دفاع کرد و توانست از محاصره با دست معیوب فرار نماید. پس از فرار به مُصعب بن زبیر در بصره پیوست و تا آخر عمرش یک دستش شل (فلج) بود.(۱)

بعد از تفحص زیاد، از عاقبت کار قاتل از صفحات تاریخ چیزی به دست نیاوردیم.

حضرت علی‌اکبر علیه‌السلام در آینه زیارات

• امام صادق علیه‌السلام در آخر زیارت عاشورا چنین فرمود: «السَّلَامُ عَلَی الْحُسَینِ وَ عَلَی عَلِی بْنِ الْحُسَینِ وَ عَلَی أَصْحَابِ الْحُسَینِ صَلَوَاتُ الله عَلَیهِمْ أَجْمَعِین»(۱) سلام بر حسین و علی بن حسین* و اصحاب حسین علیه‌السلام.

• امام صادق علیه‌السلام به حنّان بن سَدیر صَیرفی درباره زیارت امام حسین علیه‌السلام فرمود: «اَلسَّلامُ عَلیک یا مَولایَ وَ ابنُ مَولایَ …»
سپس اندکی به‌طرف چپ برگرد و صورت را به‌جانب قبر علی بن حسین علیه‌السلام (علی‌اکبر) که پائین پا واقع‌شده، بگردان و بر او سلام بده، به همان نحوی که بر پدرش سلام دادی. سپس برای آنچه دوست داری، از امر دنیا و آخرت، دعا کن و از خدا درخواست نما. پس‌ازآن چهار رکعت نماز بخوان، چه آنکه نماز زیارت یا هشت، یا شش، یا چهار یا دو رکعت است ولیکن فضل آن‌ها هشت رکعت هست.
پس از فارغ شدن از نماز رو به‌جانب قبر امام حسین علیه‌السلام کن و بگو … «أَنَا مُوَدِّعُک یا مَوْلَای وَ ابْنَ مَوْلَای وَ یا سَیدِی وَ ابْنَ سَیدِی وَ مُوَدِّعُک یا سَیدِی وَ ابْنَ سَیدِی یا عَلِی بْنَ الْحُسَینِ وَ مُوَدِّعُکمْ یا سَادَاتِی یا مَعَاشِرَ الشُّهَدَاءِ فَعَلَیکمْ سَلَامُ اللهِ وَ رَحْمَتُهُ وَ رِضْوَانُهُ وَ بَرَکاتُهُ.»(۲)
من با تو وداع می‌کنم، ای مولای من و پسر مولایم و ای سیّد و سرور من و پسر سیّد و سرورم؛ با تو نیز ای سرورم و فرزند سرورم ای علی بن حسین علیه‌السلام (علی‌اکبر) وداع می‌نمایم.

• امام صادق علیه‌السلام به بعضی اصحاب درباره زیارت امام حسین علیه‌السلام فرمود: «… سَلامُ اللهِ وَ سَلامُ مَلائِکتِهِ … سپس بالای قبر فرزندش (علی‌اکبر علیه‌السلام) بایست و بر ایشان ثناء گفته و هر چه خواستی بگو و بعداً از خداوند حوائج خود و آنچه می‌خواهی را طلب نما. سپس درحالی‌که ایستاده‌ای رو به قبور شهدا کن و بگو …»(۳)

• امام صادق علیه‌السلام به ابوحمزهٔ ثمالی فرمود: …آنگاه به‌طرف قبر علی‌اکبر علیه‌السلام برگرد که پائین پای امام هست، پس ایستاده بگو:

«السَّلَامُ عَلَیک یا ابْنَ رَسُولِ اللهِ وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرَکاتُهُ وَ ابْنَ خَلِیفَةِ رَسُولِ اللهِ وَ ابْنَ بِنْتِ رَسُولِ اللهِ وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرَکاتُهُ مُضَاعَفَةً کلَّمَا طَلَعَتْ شَمْسٌ أَوْ غَرَبَتْ السَّلَامُ عَلَیک وَ عَلَی رُوحِک وَ بَدَنِک بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی مِنْ مَذْبُوحٍ وَ مَقْتُولٍ مِنْ غَیرِ جُرْمٍ بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی دَمَک الْمُرْتَقَی بِهِ إِلَی حَبِیبِ اللهِ بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی مِنْ مُقَدَّمٍ بَینَ یدِی أَبِیک یحْتَسِبُک وَ یبْکی عَلَیک مُحْتَرِقاً عَلَیک قَلْبُهُ یرْفَعُ دَمَک بِکفِّهِ إِلَی أَعْنَانِ السَّمَاءِ لَا یرْجِعُ مِنْهُ قَطْرَةٌ وَ لَا تَسْکنُ عَلَیک مِنْ أَبِیک زَفْرَةٌ وَدَّعَک لِلْفِرَاقِ فَمَکانُکمَا عِنْدَ اللهِ مَعَ آبَائِک الْمَاضِینَ وَ مَعَ أُمَّهَاتِک فِی الْجِنَانِ مُنَّعَمِینَ أَبْرَأُ إِلَی اللهِ مِمَّنْ قَتَلَک وَ ذَبَحَک.»
سلام بر تو ای پسر رسول خدا و رحمت و برکات بر تو باد. پسر خلیفهٔ رسول خدا و پسر دختر رسول خدا. چندین برابر هرگاه خورشید طلوع کند و یا غروب نماید، رحمت و برکاتش بر شما باد. سلام بر تو و بر روح تو و بدنت. جان مادر و پدرم فدای تو که سَرَت را بی‌جرم و گناهی بریدند. پدرم و مادرم به فدایت که خونَت را نزد حبیب خدا بالا بردند. پدر و مادرم به فدایت که خودت را در مقابل پدرت فدا کردی. پس تو را به‌حساب خدا گذاشت و درحالی‌که قلبش از داغ تو می‌سوخت، بر تو گریست و خونَت را با کف دستش به‌سوی آسمان فرستاد که قطره ای از آن برنگشت و هرگز ناله پدرت از داغ تو قطع نمی‌شد. به‌منظور جدائی با تو وداع نمود. پس جایگاه شما دو نفر نزد خدا با پدران و گذشتگانتان هست و نیز همراه مادرانتان در بهشت مشغول خوش‌گذرانی هستید. ما از کسی که تو را کُشت و سَر برید، به‌سوی خدا بیزاری می‌جوییم.سپس بر قبر تکیه بده و دودستت را بر آن بگذار و بگو:

«سَلَامُ اللهِ وَ سَلَامُ مَلَائِکتِهِ الْمُقَرَّبِینَ وَ أَنْبِیائِهِ الْمُرْسَلِینَ وَ عِبَادهِ الصَّالِحِینَ عَلَیک یا مَوْلَای وَ ابْنَ مَوْلَای وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرَکاتُهُ صَلَّی اللَّهُ عَلَیک وَ عَلَی عِتْرَتِک وَ أَهْلِ بَیتِک وَ آبَائِک وَ أَبْنَائِک وَ أُمَّهَاتِک الْأَخْیارِ الْأَبْرَارِ الَّذِینَ أَذْهَبَ اللَّهُ عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَ طَهَّرَهُمْ تَطْهِیراً السَّلَامُ عَلَیک یا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ وَ ابْنَ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ وَ ابْنَ الْحُسَینِ بْنِ عَلِی وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکاتُهُ لَعَنَ اللَّهُ قَاتِلَک وَ لَعَنَ اللَّهُ مَنِ اسْتَخَفَّ بِحَقِّکمْ وَ قَتَلَکمْ لَعَنَ اللَّهُ مَنْ بَقِی مِنْهُمْ وَ مَنْ مَضَی نَفْسِی فِدَاؤُکمْ وَ لِمَضْجَعِکمْ صَلَّی الله عَلَیکمْ وَ سَلَّمَ تَسْلِیماً کثِیراً»
یعنی درود خدا و فرشتگان مقرّب و انبیاء فرستاده او و بندگان صالح. رحمت و برکات خدا بر تو باد، ای سرور من و فرزند سرور من. درود خدا بر تو و بر دودمان و خاندان و پدران و فرزندان و مادران نیک و خوب تو. آنان که خداوند رِجس و آلودگی را از ایشان برکنار داشت و پاکشان نمود، پاک نمودنی. سلام بر تو ای فرزند رسول خدا و فرزند امیر مؤمنان علیه‌السلام و فرزند حسین بن علی علیه‌السلام و رحمت خدا و برکاتش بر تو باد. خدا لعنت کند کُشنده تو را و خدا لعنت کند کسی که حقّ شما و کُشتن شما را سبک شمرد. خدا لعنت کند باقی مانده و گذشتگان ایشان را. جانم فدای شما و فدای قبر شما باد. رحمت خدا و درود فراوانش بر شما باد.کامل
پس صورت خود را بر قبر بگذار و ۳ مرتبه بگو: «صَلَّی اللَّهُ عَلَیک یا أَبَا الْحَسَنِ.» درود بر تو ای ابالحسن؛ و آنگاه بگو: «بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی أَتَیتُک زَائِراً وَافِداً عَائِذاً مِمَّا جَنَیتُ عَلَی نَفْسِی وَ احْتَطَبْتُ عَلَی ظَهْرِی أَسْأَلُ اللَّهَ وَلِیک وَ وَلِیی أَنْ یجْعَلَ حَظِّی مِنْ زِیارَتِک عِتْقَ رَقَبَتِی مِنَ النَّارِ»(۴)
پدر و مادرم فدایت. نزد تو آمدم درحالی‌که زائر و مسافر تو بوده و از جنایات و ستم هائی که بر خود کرده‌ام و پشتم را سنگین نموده‌ام به تو پناهنده شده‌ام. از خدا که ولیّ تو و ولیّ من است درخواست دارم که بهره من از زیارت را آزادی از آتش دوزخ قرار دهد. بعد هر دعایی که خواستی بکن.

• امام صادق علیه‌السلام به یوسف [یونس] کُناسی فرمود: پس طرف بالای سر علی‌اکبر برو و بگو: «سَلَامُ اللَّهِ وَ سَلَامُ مَلَائِکتِهِ الْمُقَرَّبِینَ وَ أَنْبِیائِهِ الْمُرْسَلِینَ [وعباده الصالحین] عَلَیک یا مَوْلَای وَ ابْنَ مَوْلَای وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکاتُهُ صَلَّی اللَّهُ عَلَیک وَ عَلَی أَهْلِ بَیتِک وَ [عَلی] عِتْرَةِ آبَائِک الْأَخْیارِ الْأَبْرَارِ الَّذِینَ أَذْهَبَ اللَّهُ عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَ طَهَّرَهُمْ تَطْهِیرا.» [وعذب الله قاتلک بأنواع العذاب، والسلام علیک ورحمة الله وبرکاته.](۵)
درود خدا و درود فرشتگان مقرّب خدا و درود انبیاء فرستاده‌شده بر تو ای سرور من و فرزند سرور من و رحمت خدا و برکاتش بر تو باد. تحیّت خدا بر تو و بر اهل‌بیت تو و بر دودمان نیک و خوب پدرت. آن‌کسانی که خداوند پلیدی را از آن‌ها به دور داشت و ایشان را پاک و منزه داشت.

• امام صادق علیه‌السلام به یونس بن ظبیان فرمود: … در کنار قبر علی‌اکبر علیه‌السلام بگو: السَّلَامُ عَلَیک یا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیک یا ابْنَ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ السَّلَامُ عَلَیک یا ابْنَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَینِ السَّلَامُ عَلَیک یا ابْنَ خَدِیجَةَ الْکبْرَی وَ فَاطِمَةَ الزَّهْرَاءِ ۳ مرتبه بگو: صَلَّی اللَّهُ عَلَیک ۳ مرتبه بگو: لَعَنَ اللَّهُ مَنْ قَتَلَک ۳ مرتبه بگو: إِنَّا إِلَی اللَّهِ مِنْهُمْ بَرِی‌ء.(۶)
سلام بر تو ای فرزند رسول خدا، سلام بر تو ای فرزند امیر مؤمنان، سلام بر تو ای فرزند حسین علیه‌السلام، سلام بر تو ای فرزند خدیجه کبری و فاطمه زهرا. درود خدا بر تو، درود خدا بر تو، درود خدا بر تو، خدا لعنت کند کسی را که تو را کشت. خدا لعنت کند کسی را که تو را کشت. خدا لعنت کند کسی را که تو را کشت. من به‌سوی خداوند از ایشان بیزاری می‌جویم.

• زیارتی دیگر برای ابی‌عبدالله الحسین علیه‌السلام که زیارت می‌شود با آن در عیدین: … پس متوجه قبر علی بن الحسین علیهماالسلام می‌شوی که در پایین پای امام حسین علیه‌السلام است و بگو:

السَّلَامُ عَلَیک یا وَلِی اللَّهِ، السَّلَامُ عَلَیک یا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ، السَّلَامُ عَلَیک یا ابْنَ خَاتَمِ النَّبِیینَ، السَّلَامُ عَلَیک یا ابْنَ فَاطِمَةَ سَیدَةِ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ، السَّلَامُ عَلَیک یا ابْنَ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ، السَّلَامُ عَلَیک أَیهَا الْمَظْلُومُ الشَّهِیدُ، بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی عِشْتَ سَعِیداً وَ قُتِلْتَ مَظْلُوماً شَهِیداً.(۷)
سلام بر تو ای ولی خداوند، سلام بر تو ای پسر رسول خدا، سلام بر تو ای پسر خاتم پیامبران، سلام بر تو ای پسر فاطمه، بزرگِ زنان در دنیا و آخرت، سلام بر تو ای پسر امیرالمؤمنین، سلام بر تو ای مظلومِ شهید، پدر و مادرم فدای تو باد، زندگانی سعادتمندی نمودی و مظلوم و شهید کشته شدی.

• امام صادق علیه‌السلام به صفوان بن مهران جَمّال درباره زیارت امام حسین علیه‌السلام فرمود: …
پس می‌آیی به‌سوی قبر علی بن حسین علیه‌السلام (علی‌اکبر) می‌بوسی و می‌گویی: «السَّلَامُ عَلَیک یا وَلِی اللَّهِ وَ ابْنَ وَلِیهِ، السَّلَامُ عَلَیک یا حَبِیبَ اللَّهِ وَ ابْنَ حَبِیبِهِ، السَّلَامُ عَلَیک یا خَلِیلَ اللَّهِ وَ ابْنَ خَلِیلِهِ، عِشْتَ سَعِیداً وَ مِتَّ فَقِیداً وَ قُتِلْتَ مَظْلُوماً، یا شَهِیدُ ابْنَ الشَّهِیدِ عَلَیک مِنَ اللَّهِ السَّلَامُ.» سلام بر تو ای ولیّ خدا و پسر ولیّ خدا. سلام بر تو ای حبیب خدا و پسر حبیب خدا. سلام بر تو ای دوست خاصّ خدا و پسر دوست خدا. زندگی نمودی درحالی‌که نیکبخت بودی و از دنیا رفتی درحالی‌که مثل تو نبود و کشته شدی درحالی‌که مظلوم بودی ای شهید و پسر شهید. بر تو از خدا سلام باد.
پس دو رکعت نماز می‌خوانی و زیاد صلوات بر پیامبر و آلش می‌فرستی و حاجت خود را می‌خواهی بعد به‌طرف قبر عباس علیه‌السلام می‌روی … .(۸)

• امام زمان علیه‌السلام در زیارت ناحیه چنین فرموده است: «بِابی‌عبدالله الحُسَینِ أَکرَمُ المُستَشهَدینَ وَ بِاَولادهُ المَقتُولین» خدایا به تو توسل می‌جویم… به ابی‌عبدالله حسین علیه‌السلام گرامی‌ترین شهیدان و به فرزندان کشته‌شده‌اش.(۹)

• امام صادق علیه‌السلام به صفوان فرمود: [زیارت ابی‌عبدالله الحسین علیه‌السلام در روز عرفة]… به سمت پائین پا رفته و در سمت بالای سر علی‌اکبر علیه‌السلام بایست و بگو:

«السَّلَامُ عَلَیک یا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیک یا ابْنَ نَبِی اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیک یا ابْنَ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ السَّلَامُ عَلَیک یا ابْنَ الْحُسَینِ الشَّهِیدِ السَّلَامُ عَلَیک أَیهَا الشَّهِیدُ وَ ابْنُ الشَّهِیدِ السَّلَامُ عَلَیک أَیهَا الْمَظْلُومُ وَ ابْنُ الْمَظْلُومِ لَعَنَ اللَّهُ أُمَّةً قَتَلَتْک وَ لَعَنَ اللَّهُ أُمَّةً ظَلَمَتْک وَ لَعَنَ اللَّهُ أُمَّةً سَمِعَتْ بِذَلِک فَرَضِیتْ بِهِ.» سلام بر تو ای پسر رسول خدا. سلام بر تو ای پسر پیامبر خدا. سلام بر تو ای پسر امیرالمؤمنین. سلام بر تو ای فرزند حسین شهید. سلام بر تو ای مظلوم و پسر مظلوم. خدا لعنت کند امّتی که تو را کشتند و امّتی که به تو ظلم کردند و گروهی را که این قتل و ظلم را شنیدند، پس راضی و خشنود به آن شدند.پس خود را روی قبر بینداز و آن را در بغل بگیر و بگو: «السَّلَامُ عَلَیک یا وَلِی اللَّهِ وَ ابْنَ وَلِیهِ لَقَدْ عَظُمَتِ الْمُصِیبَةُ وَ جَلَّتِ الرَّزِیةُ بِک عَلَینَا وَ عَلَی جَمِیعِ الْمُسْلِمِینَ فَلَعَنَ اللَّهُ أُمَّةً قَتَلَتْک وَ أَبْرَأُ إِلَی اللَّهِ وَ إِلَیک مِنْهُمْ.» سلام بر تو ای ولیّ خدا و فرزند ولی او. قطعاً مصیبت تو و عزاداری بر تو برای ما و همهٔ مسلمین بزرگ و عظیم است. پس خدا لعنت کند امّتی که تو را کشتند و من از آن‌ها به‌سوی خدا و شما بیزاری می‌جویم. پس از دری که پایین پای حضرت علی‌اکبر علیه‌السلام هست خارج شو.(۱۰)

• زیارت شهدا در روز عاشورا:

امام هادی علیه‌السلام فرمود:
… طرف پائینِ پای قبر علی‌اکبر علیه‌السلام، قبله را به‌طرف جلو بگیر که شهدا همه آنجایند. پس اشاره‌کن به قبر علی‌اکبر علیه‌السلام و بگو: «السَّلَامُ عَلَیک یا أَوَّلَ قَتِیلٍ مِنْ نَسْلِ خَیرِ سَلِیلٍ، مِنْ سُلَالَةِ إِبْرَاهِیمَ الْخَلِیلِ، صَلَّی اللَّهُ عَلَیک وَ عَلَی أَبِیک، إِذْ قَالَ فِیک: قَتَلَ اللَّهُ قَوْماً قَتَلُوک، یا بُنَی مَا أَجْرَأَهُمْ عَلَی الرَّحْمَنِ وَ عَلَی انْتِهَاک حُرْمَةِ الرَّسُولِ، عَلَی الدُّنْیا بَعْدَک الْعَفَا، کأَنِّی بِک بَینَ یدَیهِ مَاثِلًا، وَ لِلْکافِرِینَ قَائِلًا» سلام بر تو، ای نخستین کشته‌شده از نسل بهترین ذرّیه از سلاله ابراهیم خلیل. درود خدا بر تو و بر پدرت، هنگامی‌که در مورد تو فرمود: خدا، بکشد قومی را که تو را کشتند. ای فرزندم! چه قدر بر خدای رحمان و هتک حرمت پیامبر جرئت پیداکرده‌اند! بعد از تو، خاک بر سرِ دنیا. گویا من آنجا هستم هنگامی‌که در مقابل پدرت با کفار در جنگی و می گویی:
أَنَا عَلِی بْنُ الْحُسَینِ بْنِ عَلِی نَحْنُ وَ بَیتِ اللَّهِ أَوْلَی بِالنَّبِیأَطْعَنُکمْ بِالرُّمْحِ حَتَّی ینْثَنِی أَضْرِبُکمْ بِالسَّیفِ أَحْمِی عَنْ أَبِیضَرْبَ غُلَامٍ هَاشِمِی عَرَبِی وَ اللَّهِ لَا یحْکمُ فِینَا ابْنُ الدَّعِی
یعنی من علی پسر حسین بن علی علیه‌السلام هستم. به پروردگار کعبه ما به پیامبر نزدیک‌تریم.
آن‌قدر با نیزه به شما می‌زنم تا کج شود. با شمشیر به شما می‌زنم برای حمایت از پدرم
مانند ضربه زدن جوان علوی قریشی. به خدا سوگند پسر بی‌پدر دربارهٔ ما حکم نکند.
«حَتَّی قَضَیتَ نَحْبَک وَ لَقِیتَ رَبَّک» یعنی تا اینکه جان سپردی و پروردگارت را ملاقات نمودی. «أَشْهَدُ أَنَّک أَوْلَی بِاللَّهِ وَ بِرَسُولِهِ، وَ أَنَّک ابْنُ حُجَّتِهِ وَ أَمِینُهُ، حَکمَ اللَّهُ لَک عَلَی قَاتِلِک مُرَّةَ بْنِ مُنْقِذِ بْنِ النُّعْمَانِ الْعَبْدِی، لَعَنَهُ اللَّهُ وَ أَخْزَاهُ، وَ مَنْ شَرِکهُ فِی قَتْلِک، وَ کانُوا عَلَیک ظَهِیراً، أَصْلَاهُمُ اللَّهُ جَهَنَّمَ وَ ساءَتْ مَصِیراً وَ جَعَلَنَا اللَّهُ مِنْ مُلَاقِیک وَ مُرَافِقِیک، وَ مُرَافِقِی جَدِّک وَ أَبِیک، وَ عَمِّک وَ أَخِیک، وَ أُمِّک الْمَظْلُومَةِ، وَ أَبْرَأُ إِلَی اللَّهِ مِنْ قَاتِلِیک، وَ أَسْأَلُ اللَّهَ مُرَافَقَتَک فِی دَارِ الْخُلُودِ، وَ أَبْرَأُ إِلَی اللَّهِ مِنْ أَعْدَائِک أُولِی الْجُحُودِ، وَ السَّلَامُ عَلَیک وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکاتُهُ.»(۱۱)
شهادت می‌دهم که تو اولی بودی به خدا و رسولش و همانا تو فرزند رسول خدا و پسر حجت و امین خدایی. خدا به نفع تو و علیه قاتلت مرة بن منقذ بن نعمان عبدی حکم نماید. لعنتش کند و دچار خزی و عذابش نماید. هم او را و هم کسانی که در کشتن تو با او شریک بودند و بر ضدّ تو کمک‌کار او بودند و خداوند آن‌ها را در جهنم بیندازد، درحالی‌که جهنم بد جایگاهی است و خدا ما را از کسانی که با تو ملاقات می‌کنند و با تو و جدّ و پدر و عمو و برادر و مادر مظلومه ات رفاقت دارند، قرار دهد و برائت می‌جویم به‌سوی خدا از قاتلین تو و از خدا می‌خواهم رفاقت با تو را در خانه جاودانگی و بیزاری می‌جویم به‌سوی خدا از دشمنانت که منکر خدایند. سلام بر تو و رحمت و برکات خدا بر تو باد.
چون برای ابی‌عبدالله علیه‌السلام زیارت کردی، زیارت کن علی‌اکبر فرزندش را … .(۱۲)

• زیارت اباعبدالله الحسین علیه‌السلام در نیمه شعبان:

پس برو و مقابل ضریح علی بن الحسین، مقابل قبله بایست و بگو:
«السَّلَامُ مِنَ اللَّهِ وَ السَّلَامُ مِنْ مَلَائِکتِهِ الْمُقَرَّبِینَ وَ أَنْبِیائِهِ الْمُرْسَلِینَ وَ عِبَادهِ الصَّالِحِینَ وَ جَمِیعِ أَهْلِ طَاعَتِهِ مِنْ أَهْلِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرَضِینَ عَلَی أَبِی عَبْدِ اللَّهِ الْحُسَینِ بْنِ عَلِی وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکاتُهُ السَّلَامُ عَلَیک یا أَوَّلَ قَتِیلٍ مِنْ نَسْلِ خَیرِ سَلِیلٍ مِنْ سُلَالَةِ إِبْرَاهِیمَ الْخَلِیلِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیک وَ عَلَی أَبِیک إِذْ قَالَ [أَبُوک] قَتَلَ اللَّهُ قَوْماً قَتَلُوک یا بُنَی مَا أَجْرَأَهُمْ عَلَی الرَّحْمَنِ [اللَّهِ] وَ عَلَی انْتِهَاک حُرْمَةِ الرَّسُولِ عَلَی الدُّنْیا بَعْدَک الْعَفَا أَشْهَدُ أَنَّک ابْنُ حُجَّةِ اللَّهِ وَ ابْنُ أَمِینِهِ حَکمَ اللَّهُ عَلَی قَاتِلِیک وَ أَصْلَاهُمْ جَهَنَّمَ وَ ساءَتْ مَصِیراً وَ جَعَلَنَا اللَّهُ یوْمَ الْقِیامَةِ مِنْ مُلَاقِیک وَ مُرَافِقِیک وَ مُرَافِقِی جَدِّک وَ أَبِیک وَ عَمِّک وَ أَخِیک وَ أُمِّک الْمَظْلُومَةِ الطَّاهِرَةِ الْمُطَهَّرَةِ أَبْرَأُ إِلَی اللَّهِ مِمَّنْ قَتَلَک وَ قَاتَلَک وَ أَسْأَلُ اللَّهَ مُرَافَقَتَکمْ فِی دَارِ الْخُلُودِ وَ السَّلَامُ عَلَیک وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکاتُه»(۱۳)

سلام از جانب خداوند و سلام جانب از ملائکه مقرب و انبیاء مرسل و بندگان صالح و همه اهل طاعت از آسمان‌ها و زمین‌ها برای ابی‌عبدالله الحسین بن علی و رحمت و برکات خداوند بر او باد. سلام بر تو ای اولین کشته از نسل بهترین ذرّیه از سلاله ابراهیم خلیل. سلام خداوند بر تو و بر پدرت آن هنگام که فرمود: «خداوند بکشد گروهی را که ترا کشتند، ای پسرم چقدر بر خدای رحمان و هتک حرمت پیامبر جرئت پیدا کردند، بعد از تو خاک بر سر زندگانی دنیا.» شهادت می‌دهم تو پسـر حجت خداوند و پسـر امین او هستی. خداوند حکم کند بر قاتلت و آن‌ها را در جهنم که بد جایگاهی است بیندازد و خدا ما را از کسانی قرار دهد که روز قیامت با تو ملاقات می‌کنند و با جدت و پدرت و عمویت و برادرت و مادر مظلومه طاهره مطهره‌ات رفاقت دارند. به‌سوی خدا از کسانی که با تو جنگیدند و ترا کشتند بیزاری می‌جویم و از خداوند رفاقت با شمارا در سرای جاودانه (بهشت) می‌خواهم. سلام بر تو و رحمت و برکات خداوند بر تو باد.